Biên kịch

Biên kịch là môn học nghệ thuật kể chuyện qua hình ảnh. Người học sẽ nắm vững cách xây dựng kịch bản chặt chẽ, tạo nhân vật sâu sắc và đối thoại chân thực cho phim điện ảnh, truyền hình và các tác phẩm nghe nhìn khác.

Góp ý nội dung

Để xây dựng nội dung chất lượng và chính xác, góp ý từ chuyên môn của bạn giúp chúng mình xác thực lại tính chính xác của bài viết cho các bạn đọc.

Cảm ơn bạn đã góp ý nội dung.
Đội ngũ chuyên môn chúng mình sẽ xem xét và điều chỉnh nếu phù hợp.
Thông tin lỗi, vui lòng kiểm tra lại thông tin.
August 9, 2025

Vai trò của Biên kịch trong thực tế

Biên kịch đóng vai trò then chốt trong ngành công nghiệp sáng tạo nội dung, đặc biệt là điện ảnh và truyền hình

Album Ảnh
Ảnh Sách và Công nghệ
Ảnh Cà phê và Laptop
Ảnh Biên kịch
Ảnh Lập trình

Vai trò của biên kịch có thể được tóm gọn:

  • Tạo ra nền móng cho tác phẩm: Kịch bản là bản thiết kế chi tiết cho một bộ phim. Mọi thứ từ đạo diễn, diễn viên, quay phim cho đến thiết kế bối cảnh đều dựa vào kịch bản để triển khai. Một kịch bản tốt là yếu tố tiên quyết để có một bộ phim thành công.
  • Định hình câu chuyện và nhân vật: Biên kịch là người kể chuyện. Họ xây dựng cốt truyện, tạo ra những xung đột, phát triển các nhân vật phức tạp và thiết lập thế giới của câu chuyện.
  • Truyền tải thông điệp: Kịch bản không chỉ để giải trí mà còn có thể mang những thông điệp sâu sắc về cuộc sống, xã hội, hay những vấn đề nhân văn. Biên kịch là người truyền tải những thông điệp này đến khán giả một cách tinh tế.
  • Hợp tác và làm việc nhóm: Biên kịch thường xuyên làm việc với đạo diễn, nhà sản xuất và các thành viên khác trong đoàn làm phim để điều chỉnh kịch bản, đảm bảo câu chuyện được thể hiện tốt nhất trên màn ảnh.

Học môn biên kịch sẽ được học gì?

Kiến thức cơ sở

  • Lý thuyết điện ảnh: Hiểu về lịch sử điện ảnh, các trường phái phim ảnh, và ngôn ngữ điện ảnh (góc máy, ánh sáng, âm thanh).
  • Phân tích kịch bản: Học cách đọc, phân tích và đánh giá kịch bản, hiểu các yếu tố cấu thành một câu chuyện hay.
  • Văn học và nghệ thuật kể chuyện: Nắm vững các nguyên tắc cơ bản của việc kể chuyện (cấu trúc 3 hồi, hành trình của người hùng), xây dựng nhân vật và đối thoại.
  • Nghiên cứu và tìm hiểu: Kỹ năng thu thập thông tin, nghiên cứu để viết kịch bản dựa trên các sự kiện hoặc chủ đề có thật.

Kiến thức chuyên ngành

  • Cấu trúc kịch bản: Học các mô hình cấu trúc kịch bản chuyên nghiệp (ví dụ: cấu trúc 3 hồi, 5 điểm mấu chốt, vòng tròn của người hùng).
  • Phát triển nhân vật: Các kỹ thuật tạo ra nhân vật có chiều sâu, động cơ rõ ràng và có sự phát triển xuyên suốt câu chuyện.
  • Viết đối thoại: Luyện tập viết lời thoại tự nhiên, chân thực, phù hợp với tính cách nhân vật và thúc đẩy cốt truyện.
  • Format kịch bản: Nắm vững cách trình bày kịch bản theo đúng chuẩn quốc tế, bao gồm cách viết cảnh, hành động và đối thoại.
  • Các thể loại kịch bản: Thực hành viết kịch bản cho nhiều thể loại khác nhau như: phim ngắn, phim điện ảnh, phim truyền hình, phim tài liệu, sitcom, phim hoạt hình.
Thuật Ngữ Biên Kịch
Một số thuật ngữ chuyên ngành của Biên kịch
Cấu trúc Ba Hồi (Three-Act Structure)
Khái niệm cơ bản nhất trong biên kịch, chia kịch bản thành 3 phần: **Hồi 1 (Thiết lập), Hồi 2 (Đối đầu),** và **Hồi 3 (Giải quyết)**. Điểm ngoặt (Plot Point) thường đánh dấu sự chuyển giao giữa các hồi. Minh họa Cấu trúc Ba Hồi
Sự kiện Khởi đầu (Inciting Incident)
Sự kiện làm thay đổi cuộc đời nhân vật chính, buộc họ phải hành động và bắt đầu câu chuyện. Đây là điểm mấu chốt chuyển từ thiết lập sang đối đầu (thường xảy ra trong Hồi 1). Minh họa Sự kiện Khởi đầu
Tóm tắt Cốt truyện (Logline)
Một câu hoặc hai câu ngắn gọn tóm tắt toàn bộ câu chuyện, bao gồm **Nhân vật chính, Mục tiêu, Lực lượng đối lập** và **Cái giá phải trả**. Đây là công cụ bán kịch bản quan trọng.
Điểm nhịp (Beat)
Một khoảnh khắc ngắn trong cảnh (Scene) mà cảm xúc, hành động hoặc thông tin của nhân vật thay đổi. Beat thường được dùng để chỉ đạo diễn xuất, hoặc trong văn xuôi kịch bản được viết là: (beat).
Đối thoại (Dialogue)
Những lời nhân vật nói. Đối thoại trong kịch bản phải phục vụ ba mục đích: **tiết lộ tính cách, thúc đẩy cốt truyện, và tạo xung đột/mâu thuẫn**. Minh họa Đối thoại
Tiêu đề Cảnh (Slugline)
Tiêu đề bắt buộc của một cảnh, mô tả **Địa điểm (INT. hoặc EXT.), Vị trí cụ thể**, và **Thời gian (DAY hoặc NIGHT)**. Ví dụ: `INT. PHÒNG KHÁCH - ĐÊM`.
Quy Trình Viết Kịch Bản
Quy trình Viết Kịch bản Chuyên nghiệp
Bước 1: Sáng tạo Ý tưởng & Logline
Tạo ra Ý tưởng cốt lõi (Concept) và phát triển thành Tóm tắt Cốt truyện (Logline). Bước này bao gồm nghiên cứu, xác định nhân vật chính, xung đột chính và chủ đề (Theme) của câu chuyện.
Bước 2: Xây dựng Nhân vật & Thế giới
Phát triển hồ sơ chi tiết cho các nhân vật chính (bao gồm quá khứ, động lực, cung bậc cảm xúc - Character Arc). Xây dựng bối cảnh và quy tắc của thế giới câu chuyện (World-building).
Bước 3: Lập Dàn ý Chi tiết (Outline/Treatment)
Sử dụng các công cụ cấu trúc (như Cấu trúc Ba Hồi, Save the Cat) để xác định vị trí của các Điểm ngoặt (Plot Points), Sự kiện Khởi đầu (Inciting Incident) và Đỉnh điểm (Climax). Viết tóm tắt từng cảnh.
Bước 4: Viết Bản Thảo Nháp Đầu Tiên (First Draft)
Tập trung vào việc đưa câu chuyện từ đầu đến cuối càng nhanh càng tốt, không quá quan trọng đến lỗi chính tả hay định dạng. Mục tiêu là hoàn thành cấu trúc cốt truyện cơ bản.
Bước 5: Chỉnh sửa và Định dạng Chuyên nghiệp
Tiến hành chỉnh sửa nhiều vòng (Revising), tập trung vào làm sâu sắc nhân vật, cải thiện Đối thoại, và đảm bảo nhịp độ. Định dạng kịch bản theo tiêu chuẩn ngành (ví dụ: Font Courier 12pt).
Bước 6: Phản hồi và Viết lại (Feedback & Rewrites)
Gửi kịch bản cho các nhà biên kịch, biên tập viên (Script Editors) hoặc nhóm đọc để nhận phản hồi chuyên môn. Sử dụng phản hồi này để viết các bản nháp tiếp theo cho đến khi kịch bản đạt chất lượng sản xuất.

Ngành học có đào tạo môn này

Môn này hỗ trợ công việc tương lai nào?

No items found.

Biên kịch phim điện ảnh/truyền hình

  • Đây là công việc cốt lõi, viết kịch bản cho các dự án phim chiếu rạp hoặc phim bộ.

Biên kịch quảng cáo

  • Viết kịch bản cho các video quảng cáo, TVC.

Biên kịch video game

  • Viết cốt truyện, lời thoại và kịch bản cho các nhân vật trong game.

Biên tập kịch bản (Script Editor)

  • Hỗ trợ đạo diễn hoặc nhà sản xuất trong việc đánh giá, chỉnh sửa và phát triển kịch bản.

Biên kịch nội dung số (Digital Content Creator)

  • Viết kịch bản cho các series web, video trên YouTube, TikTok và các nền tảng mạng xã hội khác.

Giảng dạy, nghiên cứu

  • Trở thành giảng viên hoặc nhà nghiên cứu về lĩnh vực kịch bản, điện ảnh.

Phần mềm sử dụng