Tìm hiểu về môn học Kỹ thuật diễn xuất

Tổng quan về ngành học Kỹ thuật diễn xuất

Ngành học Kỹ thuật diễn xuất (Acting Techniques) là lĩnh vực chuyên sâu về các phương pháp và lý thuyết để một diễn viên có thể hóa thân thành nhân vật một cách chân thực và thuyết phục. Đây không chỉ là một môn nghệ thuật dựa vào tài năng bẩm sinh, mà còn là một quy trình khoa học đòi hỏi sự rèn luyện nghiêm túc về thể chất, giọng nói và đặc biệt là khả năng thấu hiểu tâm lý con người.

Vai trò của Kỹ thuật diễn xuất trong thực tế

Album ảnh Nội thất Tối giản & Sang trọng

‍

Tạo nên nhân vật có chiều sâu: Kỹ thuật diễn xuất giúp diễn viên đi sâu vào tâm lý nhân vật, hiểu rõ động cơ, quá khứ và cảm xúc của họ. Một vai diễn thành công không chỉ là việc thể hiện lời thoại mà còn là việc lột tả được nội tâm phức tạp của nhân vật.
Kết nối cảm xúc với khán giả: Một màn trình diễn chân thực có thể tạo ra sự đồng cảm mạnh mẽ, khiến khán giả cười, khóc, hoặc lo lắng cùng nhân vật. Điều này làm cho câu chuyện trở nên sống động và đáng nhớ hơn rất nhiều.
Đa dạng hóa vai diễn: Việc nắm vững các kỹ thuật diễn xuất giúp diễn viên linh hoạt chuyển đổi giữa nhiều thể loại vai khác nhau, từ chính diện đến phản diện, từ bi kịch đến hài kịch.
Hỗ trợ quá trình sản xuất: Kỹ năng diễn xuất tốt giúp diễn viên làm việc hiệu quả hơn với đạo diễn, bạn diễn và toàn bộ ê-kíp, giúp quá trình quay phim diễn ra suôn sẻ.

Học Kỹ thuật diễn xuất sẽ được học gì?

Kiến thức cơ sở:

Lý thuyết diễn xuất: Nghiên cứu các trường phái diễn xuất nổi tiếng như hệ thống Stanislavski, kỹ thuật Meisner, hay phương pháp diễn xuất của Lee Strasberg.
Phân tích kịch bản và nhân vật: Học cách phân tích kịch bản để tìm ra ý đồ của tác giả, hiểu rõ hành trình của nhân vật và những xung đột nội tâm.
Kiểm soát cơ thể và giọng nói: Rèn luyện ngôn ngữ cơ thể, kỹ năng di chuyển trên sân khấu/trước ống kính, và luyện giọng để có một giọng nói truyền cảm, rõ ràng và đa dạng.

Kiến thức chuyên ngành:

Diễn xuất ứng biến (Improvisation): Rèn luyện khả năng phản ứng tự nhiên và sáng tạo trong những tình huống bất ngờ.
Diễn xuất trước ống kính (Acting for Camera): Nắm bắt sự khác biệt giữa diễn trên sân khấu và trước máy quay, đặc biệt là cách biểu lộ cảm xúc một cách tinh tế.
Diễn xuất trên sân khấu (Stage Acting): Học cách truyền đạt cảm xúc và giọng nói tới khán giả ở khoảng cách xa.
Nghệ thuật biểu đạt cảm xúc: Luyện tập để có thể thể hiện nhiều cung bậc cảm xúc một cách chân thật, từ nỗi buồn sâu lắng đến sự phấn khích tột độ.

‍

Một số thuật ngữ chuyên ngành của Kỹ thuật diễn xuất

1. Khái niệm Cốt lõi (Core Concepts)

Động lực (Motivation): Lý do sâu xa khiến nhân vật thực hiện hành động, là nền tảng cho mọi quyết định của nhân vật.

Mục tiêu (Objective): Điều cụ thể mà nhân vật muốn đạt được trong một cảnh hoặc toàn bộ vở diễn/phim.

Hàm ý (Subtext): Ý nghĩa ngầm, không được nói ra trực tiếp, ẩn sau lời thoại và hành động của nhân vật.

Hoàn cảnh được trao (Given Circumstances): Toàn bộ sự kiện, tình huống, môi trường và mối quan hệ được kịch bản cung cấp cho nhân vật.

2. Hệ thống Stanislavski (Stanislavski's System)

Hệ thống Stanislavski (Stanislavski's System): Tập hợp các kỹ thuật được phát triển bởi Konstantin Stanislavski nhằm giúp diễn viên tạo ra các màn trình diễn chân thật, sống động và có chiều sâu nội tâm.

Hồi tưởng Cảm xúc (Emotional Recall): Kỹ thuật sử dụng trí nhớ về cảm xúc cá nhân trong quá khứ để tạo ra cảm xúc chân thật cho vai diễn.

Giả định thần kỳ (Magic If): Đặt câu hỏi "Nếu tôi ở trong hoàn cảnh của nhân vật này, tôi sẽ làm gì?" để kích hoạt phản ứng chân thật.

Siêu Mục tiêu (Super Objective): Mục đích bao quát, duy nhất và lâu dài của nhân vật xuyên suốt toàn bộ tác phẩm.

3. Ngôn ngữ Cơ thể và Giọng nói (Physicality & Voice)

Bố cục di chuyển (Blocking): Sự di chuyển, vị trí và bố cục của diễn viên trên sân khấu hoặc trong khuôn hình.

Tốc độ và Nhịp điệu (Pace & Rhythm): Tốc độ và nhịp điệu của cảnh quay, lời thoại hoặc sự di chuyển, ảnh hưởng đến cảm xúc của khán giả.

Thói quen/Đặc điểm riêng (Gimmick/Mannerism): Cử chỉ, thói quen hoặc đặc điểm thể chất độc đáo được thêm vào để làm cho nhân vật trở nên sống động và dễ nhận biết hơn.

4. Quan hệ và Phản ứng (Relationship & Reaction)

Phản ứng hóa học (Chemistry): Mức độ tương tác và kết nối tự nhiên giữa hai hoặc nhiều diễn viên, đặc biệt quan trọng trong các cảnh tình cảm/đối kháng.

Lắng nghe (Listening): Kỹ năng lắng nghe và phản ứng một cách chân thật với lời thoại và hành động của bạn diễn, thay vì chỉ chờ đến lượt mình nói.

Khoảnh khắc nối tiếp (Moment-to-Moment): Duy trì sự tập trung vào những thay đổi và phát triển nhỏ nhất trong cảm xúc và hành động qua từng khoảnh khắc của cảnh diễn.

5. Kỹ thuật Camera (Camera Acting)

Đứng đúng dấu (Hitting Your Mark): Đứng hoặc di chuyển đến vị trí cụ thể đã được đánh dấu trên sàn, đảm bảo bạn luôn ở trong tiêu cự và ánh sáng tốt.

Diễn hướng ra camera (Cheating Out): Kỹ thuật xoay cơ thể hoặc khuôn mặt hướng về phía máy quay nhiều hơn bình thường để đảm bảo khán giả có thể thấy biểu cảm.

Hướng nhìn (Eye Line): Nơi diễn viên nhìn; phải chính xác để tạo cảm giác nhân vật đang nhìn thẳng vào mắt bạn diễn (đôi khi là nhìn vào một điểm gần camera).

Lần quay (Take): Một lần quay từ khi máy bắt đầu chạy cho đến khi ngừng.

‍

Quy trình các bước của Kỹ thuật diễn xuất

Giai đoạn 1: Cơ sở nền tảng và Giải phóng Cơ thể

Mục tiêu: Nghiên cứu Lịch sử Nghệ thuật Sân khấu và Lý thuyết Diễn xuất cơ bản. Các bài tập Giải phóng Cơ thể (Physical Liberation) và Hơi thở, phát triển sự linh hoạt. Luyện tập Tập trung (Concentration) và Quan sát chi tiết để phục vụ vai diễn. Môn học Tiếng nói (Voice Training) cơ bản: Khẩu hình, âm lượng, phát âm và kiểm soát cộng hưởng.

Giai đoạn 2: Kỹ thuật Diễn xuất Cốt lõi và Xây dựng Nhân vật

Mục tiêu: Giới thiệu Hệ thống Stanislavski và phương pháp diễn xuất chân thật, sống động. Xác định Mục tiêu (Objective), Động lực (Motivation) và Hoàn cảnh cho sẵn (Given Circumstances) của nhân vật. Thực hành kỹ thuật Magic If ("Nếu tôi là...") và xây dựng Hàm ý (Subtext) ẩn sau lời thoại. Các bài tập Tạo trí nhớ cảm xúc (Emotional Recall) có kiểm soát và phát triển tính lô-gíc của hành động nhân vật.

Giai đoạn 3: Thực hành Sân khấu và Đối thoại

Mục tiêu: Thực hành các cảnh diễn (Scene Work) và làm quen với thuật ngữ Blocking (vị trí di chuyển) trên sân khấu. Phân tích kịch bản sâu sắc, tìm ra Siêu Mục tiêu (Super Objective) bao quát của vai diễn. Nắm vững Nhịp độ và Tiết tấu (Pace & Rhythm) trong đối thoại để tạo kịch tính. Bài tập nâng cao về Lắng nghe và Phản ứng (Listening and Reaction) chân thật với bạn diễn (Chemistry).

Giai đoạn 4: Diễn xuất Ứng tác và Ống kính (Điện ảnh)

Mục tiêu: Phát triển kỹ năng Diễn xuất Ứng tác (Improvisation) linh hoạt, sẵn sàng đối phó với tình huống bất ngờ. Làm quen với Kỹ thuật Camera (Camera Acting): Hiểu về cỡ cảnh và cách diễn tinh tế (subtle acting). Thực hành kỹ thuật Đứng đúng vị trí (Hitting Your Mark) và Cheating Out khi quay phim để đảm bảo khuôn hình. Luyện tập diễn xuất trước Eye Line và duy trì sự liên tục (Continuity) trong nhiều Take quay.

Giai đoạn 5: Tốt nghiệp, Dự án Cá nhân và Ra mắt

Mục tiêu: Chuẩn bị Dự án Tốt nghiệp hoặc Vở diễn Tốt nghiệp (Final Production) dưới sự hướng dẫn của đạo diễn. Xây dựng Showreel (Video tổng hợp các cảnh diễn) và Portfolio chuyên nghiệp để tiếp thị bản thân. Tham gia các buổi Showcase (Trình diễn giới thiệu) cho các nhà tuyển dụng và đạo diễn Casting. Kỹ năng Quản lý Sự nghiệp (Career Management), tìm kiếm và đàm phán hợp đồng chuyên nghiệp.

Ngành học có đào tạo môn này

Môn này hỗ trợ công việc tương lai nào?

Diễn viên điện ảnh/truyền hình

Đây là con đường phổ biến nhất, tham gia các dự án phim điện ảnh, phim truyền hình và phim chiếu mạng.

Diễn viên sân khấu

Biểu diễn trong các vở kịch, nhạc kịch tại nhà hát.

Diễn viên lồng tiếng

Thổi hồn cho các nhân vật hoạt hình, video game, phim quảng cáo, hoặc đọc sách nói.

Giảng viên/Huấn luyện viên diễn xuất (Acting Coach)

Truyền đạt kinh nghiệm và kỹ năng cho các diễn viên mới vào nghề.

Đạo diễn casting

Sử dụng kiến thức về diễn xuất để tuyển chọn diễn viên phù hợp cho các vai diễn.

Kỹ thuật diễn xuất

Góp ý nội dung