Luật xa gần

Luật xa gần là môn học về quy luật thể hiện không gian 3 chiều trên giấy hoặc một mặt phẳng. Hiểu về luật xa gần sẽ giúp ta diễn tả được mọi thứ trong thực tế một cách chính xác hơn, không bị sai hình và méo mó.

Góp ý nội dung

Để xây dựng nội dung chất lượng và chính xác, góp ý từ chuyên môn của bạn giúp chúng mình xác thực lại tính chính xác của bài viết cho các bạn đọc.

Cảm ơn bạn đã góp ý nội dung.
Đội ngũ chuyên môn chúng mình sẽ xem xét và điều chỉnh nếu phù hợp.
Thông tin lỗi, vui lòng kiểm tra lại thông tin.
June 7, 2025

Luật xa gần là gì?

Luật xa gần (hay còn gọi là phối cảnh) là môn học về quy luật thể hiện không gian 3 chiều trên giấy hoặc một mặt phẳng. Bất kì vật gì trong thực tế đều sẽ có chiều dài, chiều rộng, chiều cao và để thể hiện độ sâu này trên trang giấy thì người họa sĩ phải dùng đến phương pháp phối cảnh. Phương pháp này có những quy luật nhất định như các đường song song sẽ luôn tụ lại một điểm, những vật ở gần thì to, rõ, tương phản phản mạnh còn ở xa thì nhỏ và mờ.

Học luật xa gần sẽ học được những gì?

Học luật xa gần không chỉ đơn thuần là nắm vững một vài nguyên tắc vẽ, mà còn giúp bạn phát triển khả năng quan sát và tư duy không gian một cách sâu sắc. Cụ thể, bạn sẽ được học:

Tạo chiều sâu và không gian ba chiều

  • Đây là mục đích chính và quan trọng nhất. Bạn sẽ biết cách biến một mặt phẳng hai chiều (như giấy, vải, màn hình) thành một không gian có chiều sâu thực tế, giúp tác phẩm của bạn trở nên sống động và chân thực hơn.

Nâng cao khả năng quan sát

  • Luật xa gần giúp bạn rèn luyện con mắt nghệ thuật, học cách nhìn nhận và phân tích thế giới xung quanh một cách có hệ thống. Bạn sẽ không chỉ nhìn thấy một cảnh vật, mà còn nhận ra các đường thẳng hội tụ, sự thay đổi của kích thước, màu sắc và độ đậm nhạt của vật thể khi chúng lùi dần về phía xa.

Hiểu về các yếu tố thị giác

Bạn sẽ nắm được cách thức mà các yếu tố sau hoạt động và tương tác với nhau để tạo ra cảm giác về khoảng cách:

  • Tỷ lệ: Làm thế nào để điều chỉnh kích thước của vật thể sao cho phù hợp với vị trí của chúng.
  • Đường nét: Cách các đường thẳng song song trong thực tế hội tụ về một điểm tụ trên đường chân trời.
  • Màu sắc và độ tương phản: Sự thay đổi của màu sắc và độ đậm nhạt khi vật thể ở xa hơn.

Áp dụng vào nhiều lĩnh vực khác nhau

Kiến thức về luật xa gần không chỉ gói gọn trong hội họa. Nó là nền tảng cho nhiều lĩnh vực sáng tạo khác, bao gồm:

  • Thiết kế kiến trúc: Giúp phác thảo và trình bày các công trình xây dựng một cách trực quan, có chiều sâu.
  • Thiết kế nội thất: Sắp xếp đồ vật trong không gian để tạo cảm giác rộng rãi hoặc ấm cúng.
  • Nhiếp ảnh: Sử dụng phối cảnh để tạo ra các bức ảnh có bố cục đẹp mắt và kể chuyện tốt hơn.
  • Đồ họa và hoạt hình: Xây dựng bối cảnh và nhân vật có chiều sâu, tạo cảm giác chuyển động và không gian thực.
Các Loại Phối Cảnh
Các loại phối cảnh phổ biến
Phối cảnh 1 điểm tụ
Sử dụng khi vật thể được nhìn trực diện. Tất cả các đường song song và vuông góc với mặt phẳng nhìn sẽ hội tụ về một điểm duy nhất trên đường chân trời. Thường được dùng để vẽ đường phố, đường ray xe lửa, nội thất.

Ví dụ về phối cảnh 1 điểm tụ
Phối cảnh 2 điểm tụ
Áp dụng khi vật thể được nhìn từ một góc. Các đường thẳng song song trong không gian sẽ hội tụ về hai điểm tụ khác nhau trên đường chân trời. Loại phối cảnh này tạo cảm giác không gian và chiều sâu tốt hơn.

Ví dụ về phối cảnh 2 điểm tụ
Phối cảnh 3 điểm tụ
Thường dùng để vẽ các vật thể khổng lồ như tòa nhà chọc trời hoặc nhìn từ trên cao xuống. Các đường thẳng song song trong không gian sẽ hội tụ về ba điểm tụ. Hai điểm trên đường chân trời và một điểm ở trên hoặc dưới đường chân trời.

Ví dụ về phối cảnh 3 điểm tụ

Ngành học có đào tạo môn này

Trường Đại học có đào tạo ngành này

Môn này hỗ trợ công việc tương lai nào?

Họa sĩ

  • Vẽ tranh phong cảnh, chân dung, tĩnh vật,... để tạo cảm giác thực, chiều sâu cho tác phẩm.

Họa sĩ minh họa

  • Sử dụng luật phối cảnh để tạo ra các bức tranh minh họa sách, truyện tranh, poster,... có bố cục rõ ràng, hợp lý.

Thiết kế đồ họa

  • Sắp xếp các yếu tố trên ấn phẩm (như poster, banner, brochure) để tạo cảm giác không gian và thu hút ánh nhìn của người xem.

Họa sĩ diễn họa 3D (3D Artist)

  • Xây dựng các mô hình, cảnh vật trong không gian 3D cho phim ảnh, game, hoặc quảng cáo. Hiểu rõ về luật xa gần giúp tạo ra các môi trường ảo chân thực và sống động.

Nhiếp ảnh gia

  • Sử dụng các kỹ thuật như chọn ống kính, bố cục, và góc chụp để làm nổi bật chủ thể, đồng thời tạo chiều sâu cho bức ảnh.

Đạo diễn và Quay phim

  • Áp dụng các góc máy (góc cao, góc thấp) và kỹ thuật phối cảnh để truyền tải cảm xúc, không gian, và kể chuyện một cách hiệu quả qua ống kính.

Thiết kế game và hoạt hình

  • Xây dựng bối cảnh và các nhân vật, tạo ra không gian chơi game hoặc phim hoạt hình có chiều sâu, chân thực.

Phần mềm sử dụng

Illustrator
Họa sỹ minh họa
Graphic Designer
Nhà thiết kế đồ họa
Camera man
Chuyên gia vận hành máy quay
Director
Đạo diễn phim, hoạt hình
Animator
Animator
Chuyên viên làm chuyển động
Adobe Illustrator
Adobe Photoshop