Foley Artist là ai?

Foley artist là những chuyên gia trong ngành sản xuất phim, truyền hình, trò chơi điện tử hoặc các phương tiện truyền thông khác, chịu trách nhiệm tạo ra các âm thanh hiệu ứng (sound effects) để tăng tính chân thực và sống động cho sản phẩm. Tên gọi "Foley" bắt nguồn từ Jack Foley, một nhà tiên phong trong lĩnh vực này tại Hollywood vào những năm đầu của ngành công nghiệp điện ảnh.

Những âm thanh mà Foley artist tạo ra thường là các âm thanh đời thường, chẳng hạn như tiếng bước chân, tiếng cửa mở, tiếng vải sột soạt, hay tiếng va chạm của đồ vật. Những âm thanh này được ghi lại trong phòng thu và đồng bộ hóa với hình ảnh để tạo nên trải nghiệm nghe nhìn hoàn chỉnh.

Công việc của một Foley artist

Công việc của một Foley artist đòi hỏi sự sáng tạo, kỹ năng kỹ thuật và khả năng quan sát tinh tế. Dưới đây là những nhiệm vụ chính của họ:

1. Tái tạo âm thanh đời thực

• Foley artist sử dụng các đạo cụ, bề mặt và kỹ thuật khác nhau để tái tạo âm thanh phù hợp với hành động trên màn hình. Ví dụ:
  • Tiếng bước chân: Họ có thể đi bộ trên các bề mặt như gỗ, sỏi, cỏ hoặc tuyết để tạo ra âm thanh phù hợp với bối cảnh.
  • Tiếng đồ vật: Sử dụng các vật dụng như dao, thìa, ly thủy tinh hoặc thậm chí là rau củ (như bắp cải để tạo âm thanh gãy xương) để tạo hiệu ứng âm thanh.
  • Tiếng môi trường: Gió, mưa, hoặc tiếng lá cây có thể được tái tạo bằng cách sử dụng quạt, vòi nước hoặc giấy.
• Mỗi âm thanh phải khớp hoàn hảo với hình ảnh, từ cường độ, nhịp điệu đến chất lượng âm thanh.

2. Làm việc trong phòng thu Foley

• Các Foley artist thường làm việc trong các phòng thu được thiết kế đặc biệt, gọi là Foley stage, nơi có nhiều đạo cụ và bề mặt khác nhau để tạo âm thanh. Phòng thu được trang bị micro nhạy để ghi lại âm thanh một cách chi tiết.
• Họ xem các đoạn phim trên màn hình và thực hiện các hành động tạo âm thanh đồng thời để đảm bảo sự đồng bộ hoàn hảo.

Bên trong một phòng thu của Foley artist

3. Hợp tác với đội ngũ âm thanh

• Foley artist làm việc chặt chẽ với các biên tập viên âm thanh, nhà thiết kế âm thanh và đạo diễn để đảm bảo âm thanh phù hợp với tầm nhìn nghệ thuật của dự án.
• Họ thường làm việc cùng một Foley mixer (người vận hành thiết bị ghi âm) và đôi khi là một Foley editor (người chỉnh sửa âm thanh sau khi ghi).

4. Sáng tạo và ứng biến

• Một trong những kỹ năng quan trọng nhất của Foley artist là khả năng sáng tạo. Họ phải tìm cách sử dụng các vật dụng hàng ngày để tạo ra âm thanh độc đáo. Ví dụ, tiếng bước chân của một con quái vật có thể được tạo ra bằng cách đập găng tay vào một bề mặt mềm.
• Họ cũng cần hiểu ngữ cảnh của cảnh phim để tạo ra âm thanh phù hợp với cảm xúc, không khí và câu chuyện.

5. Đồng bộ hóa âm thanh với hình ảnh

• Foley artist phải có khả năng quan sát chi tiết để đảm bảo âm thanh khớp chính xác với hành động. Ví dụ, tiếng bước chân của nhân vật phải đúng với nhịp di chuyển, hoặc tiếng ly vỡ phải đồng bộ với khoảnh khắc ly rơi xuống sàn.

Để trở thành một Foley artist xuất sắc, một người cần có:

• Sự nhạy bén với âm thanh: Hiểu rõ cách âm thanh ảnh hưởng đến cảm xúc và trải nghiệm của khán giả.
• Tính sáng tạo: Biết cách sử dụng các vật dụng khác nhau để tạo ra âm thanh độc đáo.
• Kỹ năng diễn xuất: Một số Foley artist cần "diễn" qua hành động của mình để tạo ra âm thanh phù hợp với nhân vật hoặc bối cảnh.
• Khả năng làm việc nhóm: Phối hợp tốt với các thành viên khác trong đội ngũ sản xuất âm thanh.
• Kỹ thuật ghi âm: Hiểu biết về micro, thiết bị thu âm và cách xử lý âm thanh.

Foley artist thường làm việc chặt chẽ với một số vị trí trong đội ngũ sản xuất âm thanh và phim để đảm bảo âm thanh hiệu ứng hòa hợp với sản phẩm cuối cùng. Dưới đây là các vị trí chính mà Foley artist thường hợp tác:

1. Foley Mixer (Người vận hành thiết bị ghi âm):
   • Foley mixer là người chịu trách nhiệm vận hành thiết bị ghi âm, điều chỉnh micro và các thiết bị kỹ thuật trong phòng thu Foley để đảm bảo âm thanh được ghi lại rõ ràng và chất lượng cao.
   • Họ làm việc trực tiếp với Foley artist trong phòng thu, ghi lại các âm thanh được tạo ra và đảm bảo âm thanh đồng bộ với hình ảnh.
2. Foley Editor (Biên tập viên âm thanh Foley):
   • Foley editor chỉnh sửa các âm thanh thô do Foley artist tạo ra, loại bỏ tiếng ồn, điều chỉnh thời gian hoặc cường độ để đảm bảo âm thanh khớp hoàn hảo với cảnh phim.
   • Họ cũng có thể thêm các hiệu ứng âm thanh bổ sung hoặc tinh chỉnh để phù hợp với yêu cầu của đạo diễn hoặc nhà thiết kế âm thanh.
3. Sound Designer (Nhà thiết kế âm thanh):
   • Nhà thiết kế âm thanh chịu trách nhiệm tạo ra bức tranh âm thanh tổng thể cho bộ phim, bao gồm cả hiệu ứng âm thanh, nhạc nền và âm thanh môi trường. Họ phối hợp với Foley artist để đảm bảo các âm thanh hiệu ứng phù hợp với tầm nhìn nghệ thuật của dự án.
   • Foley artist cung cấp các âm thanh cụ thể (như tiếng bước chân, tiếng cửa), trong khi nhà thiết kế âm thanh có thể thêm các hiệu ứng phức tạp hơn, như tiếng nổ hoặc âm thanh viễn tưởng.
4. Sound Editor (Biên tập viên âm thanh):
   • Sound editor làm việc với tất cả các yếu tố âm thanh trong phim, bao gồm âm thanh Foley, hội thoại, nhạc nền và âm thanh môi trường. Họ tích hợp các âm thanh do Foley artist tạo ra vào bản mix âm thanh tổng thể.
   • Họ cũng có thể yêu cầu Foley artist điều chỉnh hoặc ghi lại một số âm thanh nếu cần thiết để phù hợp với cảnh phim.
5. Re-recording Mixer (Người hòa âm tổng):
   • Re-recording mixer là người kết hợp tất cả các yếu tố âm thanh (hội thoại, âm thanh hiệu ứng, nhạc nền) trong giai đoạn hậu kỳ để tạo ra bản mix âm thanh cuối cùng.
   • Họ làm việc với Foley artist gián tiếp thông qua các âm thanh đã được ghi và chỉnh sửa, đảm bảo rằng âm thanh Foley hòa quyện tốt với các lớp âm thanh khác.
6. Đạo diễn (Director):
   • Đạo diễn có thể làm việc trực tiếp hoặc gián tiếp với Foley artist để đảm bảo âm thanh phù hợp với tầm nhìn nghệ thuật của bộ phim. Họ có thể đưa ra yêu cầu cụ thể về loại âm thanh hoặc cảm xúc mà âm thanh cần truyền tải.
   • Trong một số trường hợp, đạo diễn sẽ làm việc thông qua nhà thiết kế âm thanh hoặc giám đốc âm thanh để truyền đạt ý tưởng.
7. Giám đốc âm thanh (Sound Supervisor):
   • Trong các dự án lớn, giám đốc âm thanh giám sát toàn bộ quá trình sản xuất âm thanh, bao gồm cả công việc của Foley artist. Họ đảm bảo rằng tất cả các yếu tố âm thanh (Foley, hiệu ứng, hội thoại, nhạc) hoạt động hài hòa với nhau.
8. Nhà sản xuất (Producer):
   • Nhà sản xuất thường không làm việc trực tiếp với Foley artist nhưng có thể ảnh hưởng đến quá trình thông qua việc đặt ra ngân sách, lịch trình hoặc yêu cầu về chất lượng âm thanh.

Môi trường làm việc

• Foley artist thường làm việc trong một Foley stage (phòng thu chuyên dụng) cùng với Foley mixer và đôi khi là Foley editor.
• Họ cũng phối hợp với các bộ phận hậu kỳ khác trong các studio sản xuất phim, công ty hậu kỳ âm thanh, hoặc các công ty sản xuất trò chơi điện tử và quảng cáo.

‍