Hoạt động trong:
Bộ phận:
Sản xuất
Gaffer là thuật ngữ chỉ người đứng đầu bộ phận ánh sáng, chịu trách nhiệm chính trong việc lập kế hoạch, thiết lập, và điều khiển toàn bộ hệ thống chiếu sáng trên trường quay. Họ đóng vai trò then chốt trong việc định hình không khí, cảm xúc và tính thẩm mỹ hình ảnh của một tác phẩm điện ảnh hoặc truyền hình.
*Tầm quan trọng của ánh sáng trong phim và điện ảnh.
Nghề Gaffer yêu cầu sự kết hợp giữa kiến thức kỹ thuật chuyên sâu về điện và ánh sáng, cùng với khả năng nghệ thuật để hiện thực hóa tầm nhìn của Đạo diễn hình ảnh (DoP). Gaffer hoạt động chủ yếu trong các dự án sản xuất phim điện ảnh, phim truyền hình, quảng cáo, MV ca nhạc.
Gaffer là người đứng đầu bộ phận ánh sáng, cộng tác chặt chẽ với Đạo diễn hình ảnh để thực hiện tầm nhìn nghệ thuật của phim. Công việc chính của họ bao gồm:
Gaffer cộng tác chặt chẽ với DoP để hiểu rõ tầm nhìn nghệ thuật và các yêu cầu về ánh sáng cho từng cảnh quay.
Dựa trên kịch bản và ý đồ của DoP, Gaffer sẽ lên kế hoạch chi tiết về cách sử dụng các nguồn sáng, thiết bị chiếu sáng, và phụ kiện để đạt được hiệu ứng mong muốn.
Gaffer dẫn dắt đội ngũ kỹ thuật viên ánh sáng (Best Boy, Sparks/Lighting Technicians) để lắp đặt, điều chỉnh và vận hành các thiết bị đèn.
Một trong những trách nhiệm quan trọng nhất của Gaffer là đảm bảo an toàn cho toàn bộ hệ thống điện và thiết bị chiếu sáng trên phim trường, tránh các rủi ro về điện.
Gaffer phải linh hoạt và có khả năng giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan đến ánh sáng, từ sự cố thiết bị đến việc thay đổi kế hoạch đột xuất.
Giám sát và đảm bảo các thiết bị chiếu sáng hoạt động tốt, thực hiện bảo trì hoặc sửa chữa khi cần thiết.
Hiểu biết sâu sắc về quang học, nhiệt độ màu, các loại đèn (LED, HMI, Tungsten), nguyên lý hoạt động của điện, hệ thống dây dẫn, máy phát điện.
Khả năng tổ chức công việc, phân công nhiệm vụ, truyền đạt rõ ràng và động viên đội ngũ.
Tư duy nhạy bén, đưa ra giải pháp hiệu quả dưới áp lực và trong thời gian giới hạn.
Giao tiếp hiệu quả với DoP, đạo diễn, Key Grip và các bộ phận khác để đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng.
Khả năng chuyển hóa ý tưởng trừu tượng về ánh sáng thành hiện thực, tạo ra các hiệu ứng hình ảnh độc đáo.
Đảm bảo mọi thiết bị được lắp đặt chính xác và an toàn.
Công việc thường yêu cầu thể lực để di chuyển, lắp đặt các thiết bị nặng và làm việc trong môi trường căng thẳng, giờ giấc linh hoạt.
Director of Photography (DoP/Cinematographer): Người cộng tác trực tiếp và chịu trách nhiệm cao nhất về hình ảnh.
Best Boy Electric: Trợ lý chính của Gaffer, chịu trách nhiệm quản lý dây điện và thiết bị.
Lighting Technician (Sparks): Kỹ thuật viên ánh sáng, thực hiện việc lắp đặt và vận hành đèn theo chỉ đạo của Gaffer.
Key Grip: Trưởng bộ phận thiết bị hỗ trợ, thường phối hợp chặt chẽ với Gaffer trong việc kiểm soát ánh sáng gián tiếp (phản sáng, chắn sáng).
Production Designer/Art Department: Bộ phận thiết kế bối cảnh, ảnh hưởng đến cách ánh sáng được bố trí.
Director: Đạo diễn, người đưa ra tầm nhìn tổng thể cho bộ phim.
Để trở thành Gaffer tại Việt Nam, bạn nên bắt đầu bằng việc nắm vững kiến thức về điện, vật lý ánh sáng, và các thiết bị chiếu sáng chuyên dụng. Thay vì chỉ học lý thuyết, con đường hiệu quả nhất là bắt đầu từ vị trí thấp nhất trong tổ ánh sáng, như một kỹ thuật viên ánh sáng (Lighting Technician) hoặc trợ lý (Lighting Assistant).
Bạn có thể xin việc tại các công ty sản xuất phim, truyền hình, hoặc các studio chuyên cung cấp dịch vụ hậu cần cho phim. Học hỏi kinh nghiệm trực tiếp từ các Gaffer đi trước là cách tốt nhất để hiểu rõ quy trình làm việc trên phim trường.
Trong quá trình này, bạn sẽ dần trau dồi "con mắt" thẩm mỹ, khả năng giải quyết vấn đề, kỹ năng quản lý đội nhóm và giao tiếp hiệu quả, từ đó tiến lên vị trí Gaffer.
