Data capture technician

Kỹ thuật viên thu thập dữ liệu
Đảm nhiệm việc ghi lại và xử lý các dữ liệu chuyển động nhân vật hoặc môi trường thực tế để đưa vào môi trường kỹ thuật số.

Hoạt động trong:

Bộ phận:

Sản xuất

Data Capture Technician trong lĩnh vực VFX là ai?

Trong ngành công nghiệp kỷ xảo điện ảnh (Visual Effects - VFX), Data Capture Technician (Kỹ thuật viên thu thập dữ liệu) là một vai trò quan trọng, đảm nhiệm việc ghi lại và xử lý các dữ liệu chuyển động nhân vật hoặc môi trường kỹ thuật số trong phim ảnh, Game, quảng cáo và các sản phẩm truyền thông khác. Vai trò này đòi hỏi sự kết hợp giữa kỹ năng kỹ thuật, hiểu biết về công nghệ phần cứng.

Ví dụ video dưới đây là kết quả công việc của Data capture technican

Công việc của Kỹ thuật viên thu thập dữ liệu trong VFX

Công việc của một Data Capture Technician trong lĩnh vực VFX rất đa dạng và phụ thuộc vào loại hình sản xuất, nhưng nhìn chung, họ đảm nhận các nhiệm vụ sau:

Thu thập dữ liệu chuyển động (Motion Capture):

  1. Sử dụng công nghệ Motion Capture (MoCap): Kỹ thuật viên vận hành các hệ thống như camera quang học, cảm biến quán tính hoặc suit MoCap để ghi lại chuyển động của diễn viên hoặc vật thể. Dữ liệu này sau đó được sử dụng để tạo ra các nhân vật hoạt hình hoặc hiệu ứng chuyển động chân thực.
  2. Chuẩn bị thiết bị: Cài đặt và hiệu chỉnh các cảm biến, camera hoặc hệ thống theo dõi (tracking systems) để đảm bảo dữ liệu thu thập được chính xác.
  3. Hướng dẫn diễn viên: Hỗ trợ diễn viên mặc các bộ đồ MoCap hoặc gắn các điểm đánh dấu (markers) để ghi lại chuyển động một cách chính xác.

Thu thập dữ liệu môi trường (Environmental Data Capture):

  1. Quét 3D (3D Scanning): Sử dụng máy quét laser (LiDAR) hoặc các công nghệ photogrammetry để ghi lại hình dạng, kết cấu và chi tiết của các vật thể hoặc môi trường thực tế (như tòa nhà, cảnh quan, đạo cụ). Dữ liệu này được sử dụng để tái tạo các mô hình 3D trong không gian kỹ thuật số.
  2. Chụp ảnh HDR (High Dynamic Range): Thu thập hình ảnh HDR để tạo ánh sáng thực tế trong các cảnh VFX, đảm bảo môi trường kỹ thuật số phù hợp với ánh sáng thực tế.

Quản lý và xử lý dữ liệu:

  1. Kiểm tra chất lượng dữ liệu: Đảm bảo dữ liệu thu thập không có lỗi, như mất dấu (marker dropout) trong MoCap hoặc nhiễu trong quét 3D.
  2. Xử lý dữ liệu thô: Sử dụng phần mềm như MotionBuilder, Vicon Blade, hoặc Autodesk Maya để làm sạch và tối ưu hóa dữ liệu trước khi chuyển giao cho các bộ phận khác như đội ngũ hoạt hình hoặc mô hình hóa.
  3. Lưu trữ và tổ chức dữ liệu: Quản lý các tệp dữ liệu lớn, đảm bảo chúng được lưu trữ an toàn và dễ dàng truy cập bởi các nhóm sản xuất khác.

Hỗ trợ kỹ thuật tại hiện trường:

  1. Làm việc tại phim trường hoặc studio để hỗ trợ ghi hình, đảm bảo các thiết bị hoạt động trơn tru và dữ liệu được thu thập đúng thời điểm.
  2. Phối hợp với các bộ phận khác như đạo diễn, nhà quay phim, hoặc đội ngũ VFX để đảm bảo dữ liệu đáp ứng yêu cầu sáng tạo và kỹ thuật.
Thuật Ngữ Motion Capture
Một số thuật ngữ chuyên ngành trong Motion Capture
Marker
Các điểm đánh dấu (thường là quả cầu phản quang hoặc đèn LED) được gắn trên cơ thể diễn viên để ghi lại chuyển động trong hệ thống Motion Capture. Marker Example
Motion Capture Suit
Bộ đồ chuyên dụng được diễn viên mặc, gắn các marker để ghi lại chuyển động cơ thể một cách chính xác. Motion Capture Suit Example
Skeleton Rig
Mô hình khung xương kỹ thuật số được sử dụng để ánh xạ dữ liệu chuyển động từ marker sang nhân vật 3D. Skeleton Rig Example
Optical Motion Capture
Hệ thống sử dụng camera hồng ngoại để ghi lại chuyển động thông qua các marker phản quang, đảm bảo độ chính xác cao. Optical Motion Capture Example
Data Cleaning
Quá trình chỉnh sửa và loại bỏ nhiễu từ dữ liệu Motion Capture để đảm bảo chuyển động mượt mà và chính xác. Data Cleaning Example
Facial Capture
Kỹ thuật ghi lại biểu cảm khuôn mặt của diễn viên, thường sử dụng marker hoặc camera để tạo biểu cảm chân thực cho nhân vật 3D. Facial Capture Example
Inertial Motion Capture
Hệ thống sử dụng cảm biến quán tính (IMU) gắn trên cơ thể để ghi lại chuyển động, không phụ thuộc vào camera. Inertial Motion Capture Example
Retargeting
Quá trình chuyển dữ liệu chuyển động từ một khung xương này sang khung xương khác để áp dụng cho nhân vật 3D khác nhau. Retargeting Example
Capture Volume
Không gian vật lý được thiết lập để ghi lại chuyển động, thường được bao quanh bởi các camera Motion Capture. Capture Volume Example

Data capture technician cần giỏi gì?

Kỹ thuật phần mềm
Kiến thức quy trình VFX
Kỹ năng giao tiếp
Khả năng tự học

1. Kỹ năng kỹ thuật

  • Thành thạo công nghệ Motion Capture (MoCap): Hiểu và vận hành các hệ thống như Vicon, OptiTrack, hoặc Xsens để ghi lại chuyển động. Biết cách cài đặt, hiệu chỉnh camera, cảm biến và bộ đồ MoCap.
  • Quét 3D và Photogrammetry: Sử dụng máy quét LiDAR, Artec 3D hoặc phần mềm như RealityCapture để thu thập dữ liệu môi trường và vật thể.
  • Phần mềm xử lý dữ liệu: Thành thạo các phần mềm như Autodesk MotionBuilder, Vicon Blade, Maya, Nuke, hoặc Blender để làm sạch và tối ưu hóa dữ liệu thô.
  • Kiến thức lập trình cơ bản: Biết Python, C++ hoặc các ngôn ngữ lập trình khác để tự động hóa quy trình xử lý dữ liệu hoặc tùy chỉnh công cụ là một lợi thế.
  • Hiểu về phần cứng: Biết bảo trì, khắc phục sự cố và nâng cấp các thiết bị như camera, cảm biến hoặc máy quét.

2. Hiểu biết về quy trình VFX

  • Kiến thức về sản xuất VFX: Hiểu rõ cách dữ liệu được sử dụng trong các giai đoạn như mô hình hóa 3D, hoạt hình, hoặc dựng cảnh kỹ thuật số.
  • Ánh sáng và quay phim: Nắm cơ bản về ánh sáng (như HDR), góc máy, và cách phối hợp với đội quay phim để thu thập dữ liệu phù hợp.
  • Quy trình hậu kỳ: Biết cách dữ liệu tích hợp vào pipeline sản xuất VFX để đảm bảo tương thích với yêu cầu của các bộ phận khác.

3. Kỹ năng mềm

  • Chú ý đến chi tiết: Đảm bảo dữ liệu thu thập không có lỗi, như mất dấu (marker dropout) trong MoCap hoặc nhiễu trong quét 3D.
  • Giải quyết vấn đề: Nhanh chóng xử lý các sự cố kỹ thuật tại phim trường hoặc studio, như thiết bị hỏng hoặc dữ liệu không chính xác.
  • Làm việc nhóm: Phối hợp hiệu quả với đạo diễn, nhà quay phim, chuyên viên hoạt hình, và các bộ phận khác trong quy trình sản xuất.
  • Quản lý thời gian: Làm việc dưới áp lực thời gian chặt chẽ, đặc biệt trong các dự án lớn như phim bom tấn hoặc trò chơi AAA.

4. Khả năng học hỏi và thích nghi

  • Cập nhật công nghệ mới: Ngành VFX phát triển nhanh, đòi hỏi bạn phải học các công cụ và kỹ thuật mới như AI trong xử lý dữ liệu hoặc MoCap thời gian thực (real-time).
  • Tư duy sáng tạo: Hiểu yêu cầu nghệ thuật để thu thập dữ liệu đáp ứng tầm nhìn của đạo diễn hoặc nhà thiết kế.

Các vị trí công việc liên quan

Đạo diễn (Director):

  • Đạo diễn cung cấp tầm nhìn sáng tạo cho dự án, định hướng cách cảnh VFX cần trông như thế nào.
  • Kỹ thuật viên phối hợp để đảm bảo dữ liệu thu thập (như chuyển động hoặc quét môi trường) phù hợp với ý tưởng của đạo diễn.

Giám đốc VFX (VFX Supervisor):

  • Người này giám sát toàn bộ quy trình VFX và làm cầu nối giữa đội kỹ thuật và sáng tạo.
  • Data Capture Technician làm việc trực tiếp với VFX Supervisor để hiểu yêu cầu cụ thể về dữ liệu, như độ chính xác của Motion Capture hoặc chi tiết quét 3D.

Nhà quay phim (DOP - Director of Photography):

  • Nhà quay phim quyết định góc máy, ánh sáng và bố cục cảnh quay.
  • Kỹ thuật viên phối hợp để đảm bảo thiết bị thu thập dữ liệu (như camera MoCap hoặc máy quét LiDAR) không cản trở góc quay và dữ liệu ánh sáng (như HDR) được ghi lại chính xác.

Diễn viên (Actors):

  • Trong các dự án sử dụng Motion Capture, kỹ thuật viên hướng dẫn diễn viên mặc bộ đồ MoCap, gắn điểm đánh dấu (markers), và đảm bảo họ thoải mái khi thực hiện chuyển động.
  • Họ cũng hỗ trợ diễn viên trong quá trình ghi hình để thu thập dữ liệu mượt mà.

Chuyên viên hoạt hình (Animators):

  • Animators sử dụng dữ liệu Motion Capture hoặc quét 3D do kỹ thuật viên cung cấp để tạo ra nhân vật hoặc môi trường kỹ thuật số.
  • Kỹ thuật viên cần đảm bảo dữ liệu sạch và tương thích với phần mềm như Maya hoặc MotionBuilder để animators dễ dàng làm việc.

Chuyên viên mô hình hóa và kết cấu (3D Modelers & Texture Artists):

  • Những người này sử dụng dữ liệu quét 3D để xây dựng mô hình hoặc áp kết cấu (texture) cho vật thể/môi trường.
  • Kỹ thuật viên phối hợp để cung cấp dữ liệu quét có độ chi tiết cao, phù hợp với yêu cầu của đội mô hình hóa.

Làm cách nào để trở thành Data capture technician

Để khởi đầu, bạn cần có nền tảng vững chắc về nhiếp ảnh và quay phim, đặc biệt là các nguyên lý về ánh sáng, ống kính, và cách camera hoạt động. Đồng thời, hiểu biết cơ bản về đồ họa 3Dtoán học (hình học, đại số tuyến tính) cũng rất quan trọng để hiểu cách dữ liệu thực được chuyển đổi thành không gian 3D.

Tiếp theo, hãy đi sâu vào các kỹ thuật thu thập dữ liệu cụ thể:

  • Photogrammetry/LIDAR: Học cách sử dụng máy ảnh hoặc máy quét laser để thu thập dữ liệu 3D của vật thể, môi trường. Làm quen với các phần mềm như Agisoft Metashape, RealityCapture để xử lý dữ liệu này.
  • Motion Capture (MoCap): Tìm hiểu về các hệ thống MoCap quang học hoặc quán tính, cách thiết lập marker, hiệu chỉnh hệ thống, và thu thập dữ liệu chuyển động của diễn viên. Làm quen với các phần mềm MoCap như Motive (cho OptiTrack), Blade (cho Vicon).
  • Matchmove/Tracking: Hiểu cách phân tích cảnh quay thực để trích xuất thông tin chuyển động của camera và vật thể, sử dụng các phần mềm như 3DEqualizer, Syntheyes, hoặc các công cụ trong Nuke.
  • HDRI Capture: Học cách chụp ảnh HDR (High Dynamic Range) để ghi lại thông tin ánh sáng môi trường.

Thực hành bằng cách tự mình thực hiện các dự án thu thập dữ liệu nhỏ, ví dụ như quét 3D một vật thể, ghi lại chuyển động đơn giản, hoặc tracking một cảnh quay. Việc xây dựng một portfolio với các dự án thực tế sẽ là điểm cộng lớn.

Bạn có thể tìm kiếm cơ hội tại các studio VFX lớn ở Việt Nam (ví dụ: Sparx* Virtuos), các công ty sản xuất phim, quảng cáo có quy mô lớn cần tái tạo môi trường và nhân vật chân thực, hoặc các studio game đang áp dụng công nghệ motion capture để tạo ra animation chất lượng cao

Phần mềm sử dụng

Director
Đạo diễn phim, hoạt hình
VFX Superviser
Giám sát Kỹ xảo điện ảnh
Director of Photography (DoP)
Đạo diễn hình ảnh
Actor
Diễn viên
Animator
Animator
Chuyên viên làm chuyển động
3D Modeller
Người dựng hình 3D
Texturing Artist
Tọa sĩ tạo họa tiết bề mặt

Họ thường ưu tiên sử dụng những phần mềm giúp thu dữ liệu Motion tracking và các phần mềm 3D:

OptiTrack Motive
Vicon Shogun
MotionBuilder
RealityCapture
Nuke Studio
VFX (Visual Effect)
Motion Capture
Motion tracking
Trang phục Mocap
Texture map
Retargeting
Facial Capture