Gameplay designer

Người thiết kế lối chơi
Định hình cách người chơi tương tác với trò chơi, đảm bảo rằng trò chơi không chỉ thú vị mà còn cân bằng, dễ tiếp cận và phù hợp với tầm nhìn tổng thể của dự án.

Hoạt động trong:

Bộ phận:

Thiết kế Game

Nhà thiết kế lối chơi là ai?

Nhà thiết kế lối chơi (Gameplay Designer) trong tiếng Việt, họ thường được gọi là "Nhà thiết kế lối chơi" hoặc "Người thiết kế cơ chế chơi" chịu trách nhiệm chính trong việc tạo ra và tinh chỉnh các yếu tố cốt lõi của trải nghiệm chơi game. Họ là những người định hình cách người chơi tương tác với trò chơi, đảm bảo rằng trò chơi không chỉ thú vị mà còn cân bằng, dễ tiếp cận và phù hợp với tầm nhìn tổng thể của dự án.

Game Designer là gì? Những thách thức và cơ hội của Game Designer

Công việc của nhà thiết kế lối chơi

Nhà thiết kế lối chơi chịu trách nhiệm thiết kế và phát triển các cơ chế chơi (game mechanics), luật chơi (rules), và hệ thống tương tác (interaction systems) để tạo nên trải nghiệm chơi game hấp dẫn. Công việc của họ bao gồm nhiều khía cạnh khác nhau, từ lên ý tưởng đến triển khai và thử nghiệm. Dưới đây là các nhiệm vụ chính của một nhà thiết kế lối chơi:

1. Thiết kế cơ chế chơi

  • Xây dựng các quy tắc và cơ chế cốt lõi của trò chơi, ví dụ như cách nhân vật di chuyển, chiến đấu, thu thập vật phẩm, hoặc giải câu đố.
  • Đảm bảo các cơ chế này phù hợp với thể loại game (ví dụ: game bắn súng, nhập vai, chiến thuật, v.v.) và mang lại cảm giác thú vị cho người chơi.
  • Ví dụ: Trong một game bắn súng, nhà thiết kế lối chơi có thể quyết định tốc độ bắn của vũ khí, cách hồi phục năng lượng, hoặc cơ chế né đòn.

2. Cân bằng trò chơi

  • Điều chỉnh độ khó, tốc độ tiến triển, và các yếu tố khác để đảm bảo trò chơi không quá dễ hoặc quá khó.
  • Phân tích dữ liệu từ các buổi thử nghiệm để tinh chỉnh các thông số như sức mạnh của nhân vật, độ bền của kẻ thù, hoặc giá trị phần thưởng.
  • Ví dụ: Trong một game nhập vai, nhà thiết kế lối chơi có thể điều chỉnh lượng kinh nghiệm cần thiết để lên cấp để giữ người chơi ở lại với game lâu hơn.

3. Tạo trải nghiệm người chơi

  • Đảm bảo rằng trò chơi mang lại cảm giác thỏa mãn, thách thức và phù hợp với đối tượng mục tiêu.
  • Thiết kế các hệ thống phần thưởng (như điểm số, vật phẩm, hoặc thành tựu) để khuyến khích người chơi tiếp tục chơi.
  • Tạo ra các khoảnh khắc đáng nhớ, như các trận đấu trùm (boss) hoặc các tình huống bất ngờ.

4. Hợp tác với các bộ phận khác

  • Làm việc với lập trình viên để đảm bảo các cơ chế chơi được lập trình chính xác.
  • Phối hợp với nghệ sĩ đồ họa để đảm bảo thiết kế lối chơi phù hợp với phong cách hình ảnh của game.
  • Góp ý với nhóm âm thanh để âm nhạc và hiệu ứng âm thanh tăng cường trải nghiệm chơi.

5. Thử nghiệm và tinh chỉnh

  • Tham gia vào các buổi thử nghiệm (playtesting) để đánh giá cách người chơi tương tác với game.
  • Thu thập phản hồi từ người chơi và sử dụng dữ liệu này để cải thiện các cơ chế hoặc sửa lỗi.
  • Lặp lại quá trình thiết kế và thử nghiệm để đảm bảo chất lượng cuối cùng.

6. Viết tài liệu thiết kế

  • Soạn thảo Game Design Document (GDD), một tài liệu chi tiết mô tả các cơ chế, luật chơi, và tầm nhìn tổng thể của trò chơi.
  • Cập nhật tài liệu này thường xuyên để phản ánh các thay đổi trong quá trình phát triển.
Bạn có thể tìm hiểu cách tạo và tự tạo một mẫu Game Design Document bên dưới

Tham khảo cấu trúc Game Document

Thuật ngữ chuyên ngành Game Design

Một số thuật ngữ chuyên ngành Game Design

Thuật ngữ Mô tả
Gameplay Cách người chơi tương tác với trò chơi, bao gồm cơ chế, quy tắc và trải nghiệm cốt lõi.
Game Loop Vòng lặp cốt lõi của trò chơi (như thu thập tài nguyên, hành động, nhận phần thưởng), tạo nên nhịp điệu chơi.
Mechanic Các quy tắc hoặc hệ thống cụ thể điều khiển hành động của người chơi (ví dụ: nhảy, bắn súng, xây dựng).
Level Design Thiết kế các màn chơi, bao gồm bố cục, môi trường, chướng ngại vật và mục tiêu.
Narrative Design Xây dựng cốt truyện, nhân vật và bối cảnh để tạo chiều sâu cho trò chơi.
Balancing Điều chỉnh độ khó, tài nguyên hoặc sức mạnh để đảm bảo trò chơi công bằng và thú vị.
UI/UX Thiết kế giao diện và trải nghiệm người dùng để dễ sử dụng và trực quan.
Sandbox Loại trò chơi cho phép người chơi tự do sáng tạo và khám phá mà không bị giới hạn bởi mục tiêu cố định.
RPG Elements Các yếu tố của game nhập vai, như phát triển nhân vật, điểm kinh nghiệm (XP), và hệ thống nhiệm vụ.
Game Engine Phần mềm dùng để phát triển trò chơi (ví dụ: Unity, Unreal Engine).
Hitbox Vùng vô hình xác định khu vực va chạm của nhân vật hoặc vật thể trong game.
Spawn Point Điểm xuất hiện của nhân vật hoặc vật thể trong trò chơi.
Playtesting Quá trình thử nghiệm trò chơi để tìm lỗi, đánh giá trải nghiệm và cải thiện thiết kế.
Procedural Generation Tạo nội dung game (như bản đồ, vật phẩm) một cách tự động bằng thuật toán.
Immersion Mức độ người chơi cảm thấy bị cuốn vào thế giới trò chơi.
HUD Giao diện hiển thị thông tin như máu, đạn, hoặc điểm số trên màn hình.
Endgame Giai đoạn cuối của trò chơi, nơi người chơi tập trung vào nội dung nâng cao hoặc mục tiêu dài hạn.
Metagame Chiến lược hoặc hành vi của người chơi ngoài cơ chế cốt lõi, như tối ưu hóa nhân vật hoặc xây dựng đội hình.
Asset Các tài nguyên như mô hình 3D, âm thanh, hình ảnh được sử dụng trong game.
Game Flow Luồng trải nghiệm của người chơi, từ lúc bắt đầu đến khi hoàn thành trò chơi.

Gameplay Designer cần giỏi gì?

Tư duy thiết kế
Kiến thức về Game
Phân tích & cân bằng
Khả năng giao tiếp

Sáng tạo và tư duy thiết kế

  • Tạo ra các cơ chế chơi độc đáo, thú vị và phù hợp với thể loại game.
  • Hiểu tâm lý người chơi để thiết kế trải nghiệm hấp dẫn, từ thách thức đến phần thưởng.
  • Giải quyết vấn đề sáng tạo khi cơ chế chơi không hoạt động như mong đợi.

Hiểu biết sâu rộng về trò chơi

  • Nắm rõ các thể loại game (FPS, RPG, MOBA, v.v.) và yếu tố làm nên thành công của chúng.
  • Phân tích xu hướng ngành game để thiết kế lối chơi phù hợp với thị hiếu.
  • Chơi nhiều game để hiểu cơ chế, thiết kế level, và cách kể chuyện.

Kỹ năng phân tích và cân bằng

  • Điều chỉnh độ khó, tốc độ, và phần thưởng để game không quá dễ hoặc quá khó.
  • Phân tích dữ liệu từ thử nghiệm để tinh chỉnh cơ chế chơi.
  • Xây dựng hệ thống logic, như kinh tế trong game hoặc cơ chế chiến đấu.

Kỹ năng kỹ thuật

  • Hiểu cơ bản về công cụ phát triển game như Unity, Unreal Engine, hoặc Godot để tạo prototype.
  • Biết một chút về lập trình (C#, C++, Lua) để phối hợp với lập trình viên.
  • Thiết kế prototype nhanh để thử nghiệm ý tưởng.

Kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm

  • Truyền đạt ý tưởng rõ ràng qua tài liệu, thuyết trình, hoặc thảo luận.
  • Phối hợp với lập trình viên, nghệ sĩ đồ họa, và nhóm âm thanh để đảm bảo tầm nhìn thống nhất.
  • Lắng nghe và tiếp thu phản hồi từ đội ngũ và người chơi.

Kỹ năng viết tài liệu

  • Soạn thảo Game Design Document (GDD) chi tiết, mô tả cơ chế, luật chơi, và tầm nhìn game.
  • Viết tài liệu rõ ràng, dễ hiểu để hỗ trợ đội ngũ phát triển.

Các vị trí công việc liên quan

1. Lập trình viên (Programmers/Developers)

  • Chuyển cơ chế chơi và ý tưởng thiết kế thành mã lập trình để hoạt động trong game. Nhà thiết kế lối chơi cung cấp tài liệu thiết kế chi tiết hoặc mô tả cơ chế, thảo luận về tính khả thi kỹ thuật và giải quyết vấn đề phát sinh.

2. Nghệ sĩ đồ họa (Artists/Visual Designers)

  • Đảm bảo yếu tố hình ảnh như nhân vật, môi trường, hoặc hiệu ứng hỗ trợ và tăng cường cơ chế chơi, tạo sự đồng bộ giữa lối chơi và phong cách hình ảnh.

3. Nhà thiết kế âm thanh (Sound Designers/Audio Engineers)

  • Tạo âm nhạc và hiệu ứng âm thanh để nâng cao trải nghiệm chơi. Nhà thiết kế lối chơi cung cấp thông tin về các khoảnh khắc quan trọng để nhóm âm thanh thiết kế hiệu ứng phù hợp.

4. Nhà thiết kế cấp độ (Level Designers)

  • Phối hợp để đảm bảo các màn chơi hoặc bản đồ được thiết kế phù hợp với cơ chế chơi, tạo ra thử thách và bố cục bổ sung cho gameplay.

5. Nhà sản xuất (Producers/Project Managers)

  • Nhà thiết kế lối chơi báo cáo tiến độ, thảo luận ưu tiên và phối hợp để cơ chế chơi phù hợp với lịch trình phát triển.

6. Nhà viết kịch bản/Nhà thiết kế cốt truyện (Narrative Designers/Writers)

  • Đảm bảo cơ chế chơi hỗ trợ và tích hợp tốt với cốt truyện, tạo sự liên kết giữa lối chơi và các yếu tố kể chuyện.

7. Nhóm kiểm tra chất lượng (QA Testers)

  • Nhà thiết kế lối chơi sử dụng phản hồi từ QA để tinh chỉnh cơ chế, sửa lỗi hoặc cải thiện trải nghiệm người chơi.

8. Người chơi thử nghiệm (Playtesters)

  • Nhà thiết kế lối chơi tổ chức hoặc phân tích các buổi thử nghiệm để thu thập ý kiến từ người chơi, từ đó tinh chỉnh cơ chế cho phù hợp với đối tượng mục tiêu.

9. Nhà thiết kế trải nghiệm người dùng (UX/UI Designers)

  • Phối hợp để đảm bảo giao diện và trải nghiệm người dùng hỗ trợ cơ chế chơi, giúp người chơi dễ dàng tương tác với game.

Làm cách nào để trở thành Gameplay Designer

Để trở thành nhà thiết kế lối chơi (Gameplay Designer), bạn cần nuôi dưỡng đam mê và phát triển kỹ năng sáng tạo, phân tích, cùng kiến thức kỹ thuật. Bắt đầu bằng cách khám phá ngành game, chơi nhiều thể loại để hiểu sâu về cơ chế chơi. Tự học hoặc tham gia khóa học trên Udemy, Unity Learn để làm quen với công cụ như Unity, Unreal Engine, đồng thời luyện viết tài liệu thiết kế (GDD) rõ ràng. Tham gia game jam, tạo game nhỏ để xây dựng portfolio ấn tượng trên Itch.io hoặc ArtStation. Kết nối với cộng đồng qua Discord, Vietnam GameDev Network, hoặc sự kiện game để tìm cơ hội tại các studio như VNG, Gameloft. Luôn cập nhật xu hướng, đón nhận phản hồi, và kiên trì rèn luyện. Tiếng Anh tốt sẽ mở ra cánh cửa làm việc với các dự án quốc tế.

Phần mềm sử dụng

Gameplay Programmer
Lập trình viên gameplay
VFX Artist
Nghệ sĩ Kỹ xảo Điện ảnh
Sound Designer
Nhà thiết kế âm thanh
Level Designer
Người thiết kế màn chơi
Producer
Nhà sản xuất
Game Writer
Người viết kịch bản game
Game Tester
Người kiểm thử trò chơi
UX Game Designer
Người thiết kế trải nghiệm người dùng cho Game

Gameplay Designer sử dụng nhiều phần mềm để hỗ trợ việc thiết kế, thử nghiệm và triển khai cơ chế chơi như:

Unreal Engine
Google Doc
Game Design Document