Grip Là Ai?

Grip, hay chuyên viên thiết bị hỗ trợ quay phim, là người chịu trách nhiệm lắp đặt, điều chỉnh và vận hành các thiết bị giúp máy quay và ánh sáng hoạt động hiệu quả. Được ví như “tay chân kỹ thuật” của đoàn phim, Grip đảm bảo các chuyển động máy quay như trượt, bay, lia… được thực hiện mượt mà, an toàn và đúng ý đồ nghệ thuật của đạo diễn hình ảnh (Director of Photography – DoP).

‍

Grip là người hỗ trợ kỹ thuật trong các dự án phim, truyền hình, quảng cáo, MV… Họ phụ trách thiết bị như dolly, cần cẩu, steadicam và hỗ trợ điều chỉnh ánh sáng gián tiếp. Tại Việt Nam, nghề Grip còn mới nhưng ngày càng được chú ý trong các đoàn phim chuyên nghiệp. Grip có thể làm tại công ty, studio hoặc làm tự do theo dự án.

Công Việc Của Grip

Grip là người hỗ trợ Đạo diễn hình ảnh (DOP) và quay phim, chịu trách nhiệm chính về các chuyển động máy quay mượt mà và ổn định. Họ chuẩn bị, quản lý thiết bị trên trường quay từ tiền kỳ đến sản xuất, đảm bảo an toàn và hiệu quả. Dưới đây là nhiệm vụ chính của một grip:

1. Thiết Lập Và Di Chuyển Thiết Bị Máy Quay

Grip chịu trách nhiệm lắp đặt các thiết bị hỗ trợ chuyển động máy quay như dolly (xe trượt máy quay), đường ray, steadicam, slider, gimbal, cần cẩu (crane/jib), hoặc rig treo máy quay.

Phối hợp với DoP để tạo ra các chuyển động máy quay mượt, đúng ý đồ nghệ thuật.

‍

2. Ổn Định Và An Toàn Cho Máy Quay

Grip không chỉ gắn máy quay vào thiết bị, mà còn đảm bảo máy quay luôn vững chắc và an toàn, nhất là trong những cảnh quay nguy hiểm như:

• Quay từ xe hơi đang chạy
• Dựng máy quay trên thuyền, mái nhà, hoặc địa hình gồ ghề
• Gắn máy lên cần cẩu cao vài mét

Họ thiết kế và kiểm tra kỹ hệ thống giàn đỡ, dây cáp, đối trọng,… để bảo vệ không chỉ máy quay mà cả ekip.

‍

3. Hỗ Trợ Ánh Sáng Gián Tiếp

Dù không trực tiếp điều chỉnh đèn, grip lại giúp kiểm soát ánh sáng bằng cách dựng khung vải chắn nắng (flag), phản sáng (reflector), diffuser, silk, hoặc gobo để tạo vùng sáng/đổ bóng theo yêu cầu của DOP.

‍

4. Làm Việc Với Nhiều Bộ Phận

Grip là một trong những người phối hợp sát nhất với:

Camera crew: Để đảm bảo các thiết bị hoạt động đồng bộ

Lighting team (Gaffer): Khi cần tạo vùng sáng bằng cách phản chiếu hoặc cản sáng

Production Designer: Nếu setup máy quay ảnh hưởng đến bối cảnh

Đạo diễn & DOP: Nhằm hiện thực hóa chuyển động máy đúng ý tưởng hình ảnh

5. Tính Linh Hoạt Và Sáng Tạo

Cảnh quay không phải lúc nào cũng diễn ra trong điều kiện lý tưởng, vì vậy grip thường phải “chế cháo” rig, kẹp, cáp, đối trọng từ những vật liệu sẵn có để tạo ra giải pháp tạm thời nhưng hiệu quả.
Ví dụ: Treo máy quay vào trần nhà gỗ bằng cách cột rig dây thép thay vì dùng crane - vừa tiết kiệm thời gian, vừa đảm bảo an toàn.

6. Quản Lý Thiết Bị Grip

Grip cũng chịu trách nhiệm bảo quản, vận chuyển, và kiểm tra thiết bị grip. Trước khi quay, họ cần đảm bảo tất cả bánh xe dolly, thanh ray, đinh vít, giàn cẩu… đều an toàn, sạch sẽ và sẵn sàng hoạt động. Sau khi quay, họ tháo dỡ và dọn thiết bị gọn gàng, tránh ảnh hưởng đến lịch quay ngày hôm sau.

‍

1. Kiến thức kỹ thuật và vận hành thiết bị

• Hiểu biết sâu về thiết bị: Team Grip phải nắm rõ cách hoạt động, lắp đặt, tháo dỡ và bảo trì các loại thiết bị hỗ trợ máy quay (tripod, dolly, track, jib, crane, các loại giá đỡ chuyên dụng...) và các thiết bị điều chỉnh ánh sáng (cờ đen, cờ trắng, diffuser, reflector, khung, lưới, chân đèn...).
• Kỹ năng rigging (dàn dựng): Đây là kỹ năng cốt lõi. Team Grip phải biết cách dàn dựng các cấu trúc an toàn, vững chắc để treo đèn, đặt máy quay ở những vị trí phức tạp (trên cao, trên xe, trong không gian hẹp...). Điều này đòi hỏi kiến thức về trọng tải, cấu trúc và vật lý cơ bản.
• Vận hành dolly và crane: Đặc biệt là Dolly Grip, phải có khả năng vận hành dolly và các loại cần cẩu máy quay một cách mượt mà, chính xác theo ý đồ của Đạo diễn hình ảnh (DoP) để tạo ra những cú máy động và ấn tượng.

2. Thể lực và sức bền

• Sức mạnh và sự dẻo dai: Công việc của Grip đòi hỏi phải di chuyển, nâng vác, lắp đặt các thiết bị nặng, cồng kềnh trong suốt thời gian quay. Họ thường là những người có mặt sớm nhất và về muộn nhất trên phim trường.

3. Khả năng giải quyết vấn đề và sự sáng tạo

• Tư duy nhanh nhạy: Trên phim trường, các vấn đề phát sinh liên tục. Team Grip cần có khả năng tư duy nhanh, sáng tạo để tìm ra các giải pháp tức thì, linh hoạt điều chỉnh thiết bị cho phù hợp với môi trường quay, dù đó là điều kiện khắc nghiệt hay những thay đổi bất ngờ từ đạo diễn.
• Thích ứng: Họ phải thích nghi với nhiều loại bối cảnh khác nhau, từ trong nhà, studio đến các địa điểm phức tạp ngoài trời.

4. Kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm

• Giao tiếp hiệu quả: Team Grip làm việc rất chặt chẽ với Đạo diễn hình ảnh (DoP), Gaffer (tổ trưởng ánh sáng) và các bộ phận khác. Họ cần truyền đạt thông tin rõ ràng, chính xác và hiểu ý đồ của các bộ phận khác để thực hiện công việc.
• Hợp tác: Sự phối hợp nhịp nhàng trong nội bộ team Grip và với các bộ phận khác là yếu tố then chốt để đảm bảo tiến độ và chất lượng cảnh quay.

5. Chú trọng an toàn

• Kiến thức về an toàn: Đây là yếu tố cực kỳ quan trọng. Team Grip chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn cho các thiết bị và cho toàn bộ ê-kíp trên phim trường, đặc biệt là các cấu trúc nâng đỡ, treo máy quay hay đèn. Họ phải kiểm tra kỹ lưỡng, tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc an toàn để tránh tai nạn.

Đạo diễn Hình ảnh (DoP): Nhận chỉ đạo về góc máy, chuyển động máy quay và yêu cầu ánh sáng để thiết lập thiết bị hỗ trợ.

Gaffer (Tổ trưởng Ánh sáng): Hợp tác dựng cấu trúc treo đèn và điều chỉnh ánh sáng bằng các dụng cụ của Grip.

Key Grip (Tổ trưởng Grip): Người điều hành, phân công và giám sát công việc của cả team Grip theo yêu cầu của DoP và Gaffer.

Best Boy Grip (Phó tổ trưởng Grip): Hỗ trợ Key Grip quản lý thiết bị và điều phối nhân lực.

Dolly Grip: Chuyên trách vận hành dolly, đảm bảo các cú máy di chuyển mượt mà.

Đạo diễn: Tiếp nhận ý tưởng tổng thể về hình ảnh và chuyển động máy quay thông qua DoP.

Các bộ phận khác: Đôi khi phối hợp với Art Department, Production Design, hoặc Stunt Coordinator cho các yêu cầu đặc biệt về bối cảnh hoặc an toàn.